Co-ouderschap of een weekend om de 14 dagen
Ook na de scheiding blijven de ex-partners samen de ouders van hun kinderen. Er is een einde gekomen aan de partnerrelatie maar niet aan de ouderrelatie ten aanzien van de kinderen. De praktische uitwerking ervan zal er echter anders gaan uitzien na de scheiding. Er wordt gezocht naar een werkbaar systeem waarin het verblijf van de kinderen tussen de beide ouders verdeeld wordt. Zo’n verblijfsregeling kan zeer verschillende vormen aannemen, van een weekend om de 14 dagen tot een 50/50 verdeeld verblijf. Een goed systeem is een systeem dat voor de ouders en de kinderen wérkt. En wat er goed werkt, hangt natuurlijk af van de specifieke omstandigheden van elk gezin in het bijzonder.
Co-ouderschap als uitgangspunt
Tot vóór de wet van 18 juli 2006 bevatte het Burgerlijk Wetboek geen model van verblijfsregeling voor kinderen van niet – samenlevende ouders. Dit gaf ruimte aan de betrokken rechters voor interpretatie en maatwerk, maar soms ook tot onvoorspelbare uitspraken. Veel hing af van de persoonlijke voorkeur van de rechter bij wie de ouders terecht kwamen.
Met de wet van 18 juli 2006 voerde de wetgever het ‘verblijfsco-ouderschap’ of gelijkmatig verdeeld verblijf in als basismodel voor het verblijf van kinderen bij hun niet –samenlevende ouders.
Van zodra minstens 1 van de ouders de rechter hierom verzoekt, onderzoekt de rechter bij voorrang de mogelijkheid om de huisvesting van het kind op een gelijkmatige manier tussen de ouders verdelen.
Enkel wanneer de rechtbank van oordeel is dat verblijfsco-ouderschap niet de meest passende oplossing is omwille van bepaalde redenen, kan ze anders beslissen.
Hierbij moet de rechter dan steeds rekening houden met “het belang van het kind en van de ouders” en “de concrete omstandigheden van de zaak”, zoals daar bijvoorbeeld zijn:
- leeftijd van de kinderen;
- afstand tussen de woonplaats van de ouders;
- beschikbaarheid van de ouders;
- bestaan van consensus tussen de ouders;
- de opvoedingsmogelijkheden van de ouders en hun betrokkenheid op de kinderen;
- het verloop van de reeds bestaande verblijfsregeling;
- mening van het kind (conform het hervormde voorrecht van de minderjarige)
Dit basismodel van een 50-50 verdeling wordt gemotiveerd door de gelijkheid en gelijkwaardigheid van de beide ouders. In werkelijkheid bestaat die strikte gelijkheid ook niet in “intacte” gezinnen natuurlijk. En bovendien: hoe maak je de afweging om de inbreng en tijdsbesteding van elke ouder te waarderen en begroten… Scheidende ouders kiezen vaak, zonder veel overleg, voor een 50-50 regeling, zonder alternatieven te overwegen. Alternatieven die misschien meer op maat zijn van de betrokken ouders (bijvoorbeeld in het licht van de work-life balance van de ouders) en van de kinderen ( vrijetijdsactiviteiten, ondersteuning bij studies, persoonlijkheid). Er wordt soms wel eens gezegd dat men voor co-ouderschap kiest “omdat er dan geen onderhoudsgeld voor de kinderen moet betaald worden”. Dat klopt echter niet. Laat je goed bijstaan en adviseren bij het maken van deze beslissingen!
Zoeken naar een geschikte regeling
Partnerschap en ouderschap loskoppelen is niet eenvoudig. In de moeilijke en conflictueuze omstandigheden van een scheiding grijpen ouders al te kind-met-regenboog
vaak terug naar de rechtbank, waarbij aan de familierechter wordt gevraagd om een uitspraak te doen over de verblijfsregeling.
Dit levert echter niet steeds een duurzame oplossing op, omdat de uitkomst van zo’n gerechtelijk parcours niet door beide ouders wordt gedragen.
Veeleer dan een beslissing door de rechter te laten opleggen, zouden ouders kunnen proberen om samen tot een verblijfsregeling te komen die werkt voor hen en voor hun kinderen. Bemiddeling helpt ouders daarbij.
Een scheiding heeft altijd een aantal directe gevolgen voor de kinderen. Voor en na de scheiding wordt het kind geconfronteerd met conflicten, veranderingen en onzekerheden.
Het is belangrijk om te weten dat de meeste kinderen het goed stellen na de scheiding van hun ouders. Uit onderzoek blijkt dat kinderen het feit van de scheiding uiteindelijk aanvaarden, ondanks hun protest en verdriet. Moeilijkheden komen er vooral door de manier waarop partners omgaan met hun scheiding.
Dat is goed nieuws. De manier waarop jouw partnerscheiding verloopt, kan je immers mee sturen!
Kiezen voor scheidings- en ouderschapsbemiddeling
Via bemiddelingsgesprekken kunnen ouders tot afspraken komen waarin ze zich beiden zich kunnen terugvinden. Het verhoogt aanzienlijk de kansen om te bouwen aan een nieuwe toekomst die leefbaar is voor jezelf en voor de kinderen.
De bemiddelaar helpt bij het opmaken van een werkbare regeling over de kinderen: regeling met betrekking tot het ouderlijk gezag, verblijfsregeling, de fiscale aspecten, maar ook het uitwerken van een opvoedingsproject. Uitgangspunt daarbij is het vermijden van discussies achteraf. Scheidingsbemiddeling kan scheidingsconflicten helpen oplossen. Hoe beter de ouders zich ten aanzien van elkaar verhouden, hoe minder de kinderen last hebben van de scheiding.
De vastgelegde regeling geldt als basis voor het dagelijks verloop van het gezamenlijk ouderschap na de scheiding, en geldt ook als vangnet voor het geval dat het onderling overleg niet (meer) werkt.
Laat ons eerlijk zijn: het ouderschap op zich is vaak al een uitdaging. En dat blijft ook zeker zo nadat de ouders niet meer als partners door het leven gaan. Het is daarom echt belangrijk om een evenwichtige regeling te treffen, die op alle vlak grondig werd doorgesproken.
Een goede regeling brengt zowel voor de kinderen als voor de ouders (terug) rust.
Co – ouderschap voor iedereen?
Is een gelijkmatig verdeeld verblijf het ultieme standaardmodel waar alle ouders en hun kinderen wel bij varen? Nee, zo eenvoudig is het natuurlijk niet.
Zou het uitgangspunt niet eerder kunnen zijn dat een regeling op maat van de kinderen en de ouders worden uitgewerkt met zo weinig mogelijk conflictrisico tussen de ouders?
Ouderschaps- en scheidingsbemiddeling kan ouders helpen om tot zo’n regeling te komen.
Zolang ouders bereid zijn om met elkaar te praten en –onder begeleiding van de bemiddelaar- te willen zoeken naar een akkoord, is het mogelijk om op een constructieve manier een overeenkomst te bereiken. Zo kunnen ouders komen tot een regeling die door hen beide wordt gedragen een voor hen en hun kinderen wérkt. Op die manier kunnen zij erin slagen een positieve opvoedingscontext uit te bouwen voor hun kinderen.
Is dit gemakkelijk? Nee, niet altijd. But then again… Is het ouderschap dat ooit?
Info over ouderschaps- of scheidingsbemiddeling? Vraag je je af welke verblijfsregeling het best zou werken voor jou en je kinderen?
