Kan je een nieuwe woning aankopen tijdens de scheidingsprocedure?
Op zoek naar een nieuwe woonst
Het is een van die belangrijke beslissingen die moeten genomen worden wanneer partners uit elkaar gaan: wat gebeurt er met de gemeenschappelijke woning? Neemt een van beide partners de woning over door middel van een toebedeling, of blijft de woning voorlopig in onverdeeldheid? Als een toebedeling of behoud van onverdeeldheid niet mogelijk of wenselijk is, kan de woning ook worden verkocht.
Hoe het ook zij, minstens één van de ex-partners zal op zoek moeten naar een nieuwe woonst. Logisch dus dat de vraag geregeld rijst: kan je al een nieuwe woning aankopen voordat de scheidingsprocedure helemaal rond is?
Huwelijksstelsel
Voor echtgenoten gehuwd met een contract van scheiding van goederen vormt dit geen probleem. Zij kunnen een nieuwe woonst aankopen op eigen naam en voor eigen rekening, nog voor de scheiding helemaal rond is. De medewerking of toestemming van de andere echtgenoten is hiervoor niet vereist.
Onder toepassing van een gemeenschapsstelsel (dit is het geldende stelsel voor alle echtgenoten die zonder contract zijn gehuwd) ligt dit moeilijker. Een nieuwe woning kan worden aangekocht indien je beschikt over eigen middelen, dat wil zeggen middelen die er reeds van voor het huwelijk zijn, of die door schenking of erfenis werden verkregen.
Bij gebrek aan zulke eigen middelen is een nieuwe aankoop enkel mogelijk mits instemming en medewerking van Uw (bijna ex-) echtgenoot. Het aangekochte goed zal dan definitief Uw persoonlijke eigendom worden als de echtscheiding rond is.
Laat je goed bijstaan door een notaris bij de nieuwe aankoop. De bedoeling om de woning uiteindelijk op eigen naam te verwerven moet duidelijk blijken uit een aantal juridische clausules. Daarin wordt dan gesteld dat de andere echtgenoot mee tekent ter kennisname, maar dat het aangekochte pand na de scheiding wel degelijk enkel eigendom van de aankopende echtgenoot zal zijn. Let op, indien de scheiding om een of andere reden toch niet doorgaat, zijn de beide echtgenoten wel gebonden door de aankoopovereenkomst. Zorg dat je goed geïnformeerd tot ondertekening overgaat!
Volle pot of voordeeltarief?
Het feit dat de echtgenoten nog een gemeenschappelijke woning bezitten verhindert de onmiddellijke toepassing van het verlaagd tarief van 3% of 1% en de rechtenvermindering bij aankoop van een bescheiden woning . Na het uitspreken van de echtscheiding kan er toepassing van het verlaagd tarief worden gevraagd via een teruggave. De teruggave is gesteund op het feit dat de echtscheiding terugwerkt en dat de betrokken koper, rekening houdend met deze terugwerkende kracht, op het ogenblik van de aankoop geen eigenaar was van de geheelheid van de volle eigendom van een andere woning, achteraf bekeken.
Ook de toepassing van meeneembaarheid van registratierechten kan ter sprake komen bij de onderhandelingen over de onroerende goederen van de echtgenoten. Met de invoering van het verlaagd tarief voor registratiebelasting op verkopen dooft het stelsel van de meeneembaarheid echter uit, waardoor dit na 31 december 2023 niet meer zal bestaan
Maar wat met de financiering?
Ook niet onbelangrijk: hoe zit het dan met de financiering van de nieuwe aankoop? Deels verloopt deze financiering waarschijnlijk via de bank en eventueel via een overbruggingskrediet voor het geval de te koop gestelde woning nog niet verkocht is geraakt.
Indien de woning wordt toebedeeld aan de andere echtgenoot, rekent de kopende echtgenoot waarschijnlijk wel op de oplegsom voor die toebedeling, om de nieuwe aankoop te kunnen financieren. Daar moet de timing van de verschillende transacties dus goed op elkaar worden afgestemd. De tussenkomst van de andere echtgenoot bij de nieuwe aankoop kan een handig en tijdelijk hulpmiddel zijn om toch al te kunnen tekenen voor de nieuwe woning tijdens de echtscheidingsprocedure. Om de financiering vervolgens rond te krijgen, zijn een goede timing en goed afspraken zeer belangrijk.
